Kun je niet zelfstandig wonen, bijvoorbeeld vanwege psychische of psychosociale problemen? Dan kun je bij de gemeente ‘beschermd wonen’ aanvragen. In deze slimme lijst lees je wat beschermd wonen inhoudt, hoe je dat met een pgb kunt regelen en waar je op moet letten.
Direct naar een onderdeel in de lijst
- Voor wie is beschermd wonen?
- Voor wie is beschermd wonen niet?
- Waar kun je beschermd wonen?
- Waar vraag je beschermd wonen aan?
- Zorg in natura of een pgb?
- In welke gemeente vraag je beschermd wonen aan?
- Ben je het niet eens met het besluit van de gemeente?
- Een pgb beschermd wonen met en zonder wooncomponent
- Heb je een pgb voor beschermd wonen en ga je verhuizen naar een andere gemeente?
- Meer weten?
De begeleiding bij beschermd wonen richt zich op:
- duidelijke structuur en regelmaat;
- ondersteuning bij je dagelijkse activiteiten;
- zinvolle dagbesteding die aansluit bij jouw mogelijkheden;
- zorgen dat je jezelf en anderen geen schade toebrengt.
Voor wie is beschermd wonen?
Beschermd wonen is voor mensen met psychische of psychosociale problemen die niet zelfstandig kunnen wonen en een beschermde en veilige woonplek nodig hebben. Via beschermd wonen krijgen ze ook de begeleiding die ze nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met psychoses, verslavingen, ADHD, autisme of niet-aangeboren hersenletsel.
Voor wie is beschermd wonen niet?
- Voor mensen die intensieve behandeling nodig hebben en in een instelling wonen waar ze die behandeling krijgen (ggz-b). Want behandeling valt niet onder de Wmo.
- Voor mensen die naast psychische problemen een (licht) verstandelijke beperking hebben. Hun zorg valt onder de Wlz, ook als ze een veilige, beschermde woonomgeving nodig hebben.
Waar kun je beschermd wonen?
Beschermd wonen betekent altijd dat je naar een woonvorm verhuist. Er zijn allerlei soorten woonvormen, omdat mensen verschillende problemen en behoeften hebben. Thuis wonen met begeleiding via beschermd wonen kan niet.
Veel woonvormen voor beschermd wonen horen bij een Regionaal Instituut Beschermd Wonen (RIBW). Ook grote instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (ggz-instellingen) bieden soms beschermd wonen aan. Daarnaast zijn er ook kleine zorgorganisaties voor beschermd wonen, zoals sommige zorgboerderijen en ouder- en wooninitiatieven.
Een ouder- of wooninitiatief is een woning die je deelt met een klein aantal andere bewoners. Als ouders of familie een wooninitiatief beginnen, noemen we dat een ouderinitiatief. Lees meer over deze initiatieven in onze Toolkit Wonen.
Zoek een woonvorm die bij je past en waar je je thuis voelt in de groep. Werk je graag met dieren, dan is een zorgboerderij een goede keuze. Wil je bijvoorbeeld in de buurt van familie en vrienden blijven wonen? Zoek dan een woonvorm in jouw woonplaats.
Waar vraag je beschermd wonen aan?
Beschermd wonen valt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Gemeenten bepalen zelf hoe zij de Wmo uitvoeren. Daarom gaan gemeenten verschillend om met aanvragen voor beschermd wonen.
Jongeren onder de 18 jaar vallen onder de Jeugdwet. Beschermd wonen heet dan ‘jeugdhulp met verblijf’. Ook de behandeling voor deze groep valt onder de Jeugdwet.
Volwassenen vallen onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Heb je ook behandeling nodig? Dan betaalt de zorgverzekeraar dat deel van de zorg.
Veelgestelde vragen
Zorg in natura of een pgb?
Veel woonvormen bieden zorg in natura. Wil je liever zelf je zorg regelen en bijvoorbeeld naar een zorgboerderij of ouder- of wooninitiatief verhuizen? Dan heb je een pgb voor beschermd wonen nodig. Dat pgb kun je aanvragen bij de gemeente.
De hoogte van een pgb voor beschermd wonen hangt af van:
- het aantal uur zorg dat je nodig hebt;
- hoeveel je mag betalen voor de zorg. Daarbij kijken gemeenten naar het bedrag dat ze betalen voor zorg in natura.
De gemeente kan je vragen stellen over de kwaliteit van de zorg die je met een pgb inkoopt. Want de gemeente wil dat je het geld goed besteedt.
Het is daarom verstandig om een persoonlijk plan te schrijven. In een persoonlijk plan leg je uit welke zorg je nodig hebt en hoe je die zorg wilt regelen. Ook kun je een zorgmomentenoverzicht maken. Daarin leg je uit hoeveel zorg je nodig hebt en wanneer.
Lees hierover meer in de slimme lijsten Persoonlijk plan en Zorgmomentenoverzicht.
In welke gemeente vraag je beschermd wonen aan?
Weet je nog niet waar je wilt wonen? Dan kan iemand van de gemeente waar je nu woont samen met je kijken wat er mogelijk is. Weet je al wél in welke gemeente je wilt wonen? Dan vraag je daar beschermd wonen aan. Vaak moet je uitleggen waarom je daar wilt wonen. Bijvoorbeeld omdat je dicht bij je familie of vrienden wilt wonen, of omdat je er werkt.
Voor beschermd wonen werken gemeenten samen. De overheid heeft 43 centrumgemeenten aangewezen. Die regelen beschermd wonen in de regio. Mensen die beschermd wonen aanvragen, hebben vaak ingewikkelde problemen. Daarom kan de centrumgemeente je aanvraag laten onderzoeken door de GGD of een ander indicatieorgaan.
Kijk onder welke centrumgemeente de gemeente valt waar je wilt wonen.
Vanaf 2022 zijn alle gemeenten zelf verantwoordelijk voor beschermd wonen. De overgang gaat stapje voor stapje. Vanaf 2022 behandelen alle gemeenten de nieuwe aanvragen zelf.
Heb je al een voor beschermd wonen? Dan kan je tot uiterlijk 2032 onder de centrumgemeente blijven vallen.
Ben je het niet eens met het besluit van de gemeente?
Vraag je beschermd wonen aan, maar wijst de gemeente je aanvraag af? Dan moet de gemeenten de zorg thuis regelen die je nodig hebt. Dat is altijd maatwerk, bijvoorbeeld met begeleiding thuis, dagbesteding en eventueel persoonlijke verzorging.
Ben je het niet eens met een besluit van de gemeente over je aanvraag? Dan kun je bezwaar maken. Blijft de gemeente toch bij haar besluit, dan kun je bij de rechtbank in beroep gaan.
Misschien keurt de gemeente je aanvraag goed, maar is je indicatie of pgb te laag om de kosten voor een ouder- of wooninitiatief te betalen. Ook dan kun je bezwaar maken. Je moet dan wel uitleggen waarom je niet in een instelling met zorg in natura kunt wonen.
Een pgb beschermd wonen met en zonder wooncomponent
Sinds 1 januari 2020 kunnen gemeenten een indicatie voor beschermd wonen ook afgeven met een ‘wooncomponent’. Dat kan zowel met zorg in natura als met een pgb. Behalve de zorg betaalt de gemeente dan ook de woonlasten, en vaak ook het eten en drinken. Je betaalt dan wel een hogere eigen bijdrage. Die is onder andere afhankelijk van je inkomen en je spaargeld.
Bereken je eigen bijdrage voor beschermd wonen met de rekenhulp van het CAK
Heb je een pgb voor beschermd wonen en ga je verhuizen naar een andere gemeente?
Heb je een pgb en wil je verhuizen van een wooninitiatief of zorginstelling in de ene gemeente naar een wooninitiatief of zorginstelling in de andere gemeente? Dan moet je een nieuw pgb aanvragen in de gemeente waar je wilt gaan wonen.
De nieuwe gemeente hoeft het pgb van de oude gemeente niet over te nemen. Meestal verlengt de gemeente tijdelijk je budget. Daarna maken ze een afspraak met je om samen je situatie te onderzoeken.
De nieuwe gemeente kan andere regels en tarieven hebben. Misschien vindt deze gemeente zelfs dat je geen pgb nodig hebt. Verhuizen kan dus grote gevolgen hebben voor je pgb.
Meer weten?
Heb je vragen over beschermd wonen met een pgb? Bel dan de Advieslijn.