In de Voorjaarsnota 2023 van het kabinet staan plannen van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om vanaf 2025 ‘Maatwerk pgb’ in te voeren in de Wet langdurige zorg (Wlz) voor bestaande budgethouders. Op dit moment worden budgethouders in de Wlz ingedeeld in een zorgprofiel. Er zijn 10 zorgprofielen in totaal. Bij elk zorgprofiel hoort een maximum budget. Het komt voor dat budgethouders het beschikbare bedrag niet helemaal opmaken. Bij het Maatwerk pgb wordt binnen het bestaande zorgprofiel het budget vastgesteld op datgene wat de budgethouder op dat moment totaal aan zorg heeft gecontracteerd.
Op de website van de Rijksoverheid is te lezen dat bijna alle zorgkantoren al zijn gestart met Maatwerk pgb voor alle nieuwe budgethouders in de Wlz. Wij vinden het belangrijk hier direct aan toe te voegen dat het Maatwerk pgb niet zomaar kan worden opgelegd. Het is niet in de wet vastgelegd.
Het bijstellen van het Wlz-budget mag dus alleen in afstemming met, en met instemming van de budgethouder!
De budgethouder heeft recht op het volledige budget van het zorgprofiel en dus de keuze om wel of niet mee te werken aan het (naar beneden) aanpassen van dat budget.
Wij zien liever échte maatwerkindicaties Wlz
De term ‘Maatwerk pgb’ is misleidend, want het gaat dus niet om volledig maatwerk. Het gaat om een aanpassing binnen de bestaande zorgprofielen. Wij pleiten voor het afschaffen van deze zorgprofielen. En voor de invoering van indicatiestellingen op maat. De gestelde indicaties en daarbij horende zorgprofielen zijn onvoldoende en niet passend bij alle zorgvragen. Hierdoor wordt steeds meer een beroep gedaan op meerzorg, Extra Kosten Thuis (EKT) en andere toeslagen. Wij vinden dat bij het vaststellen van het budget weer moet worden uitgegaan van de specifieke zorgvraag van elke budgethouder. Het heet niet voor niets een ‘persoonsgebonden’ budget. Zo kan het budget optimaal worden afgestemd op de volledige zorgbehoefte en krijgt geen enkele budgethouder meer een niet passend budget.
Mensen met meervoudige beperkingen of ziektes worden nu vaak in een zorgprofiel ingedeeld dat past bij één van de aandoeningen, die het meest voorliggend is. Er wordt dan geen rekening gehouden met de extra zorgvraag die ontstaat vanuit de andere beperkingen/ziektes. Nu moeten zij hiervoor een toeslag aanvragen om alsnog een passend budget te krijgen. Dit doen zij bij het zorgkantoor. Dit wordt dus niet meegenomen bij de indicatiestelling die door een onafhankelijke indicatiesteller van CIZ wordt gedaan. Bovendien ontvangen zij deze toeslag voor een korte periode (1 tot 3 jaar).
Bij een volledige maatwerkindicatie door het CIZ wordt de gehele zorgvraag meegenomen. Die indicatiestelling wordt dan volledig passend bij de situatie. Dat scheelt veel extra administratieve lasten, extra regelgeving en voorwaarden waaraan moet worden voldaan, zoals nu geldt bij de aanvraag voor meerzorg en EKT. Dit is dus een stuk eenvoudiger, ook voor de uitvoerders. Voormalig staatssecretaris Van Rijn heeft dit in een kamerbrief van 6 juli 2017, over maatwerk in Wlz-zorg thuis, al uitgebreid aangehaald.
Maatwerk pgb
Zoals het nu naar uitziet lijkt de wens voor een volledige maatwerkindicatie onder het huidige kabinet nog een stap te ver. Bij invoering van het ‘Maatwerk pgb’ vinden wij dat het tenminste aan het volgende moet voldoen:
- Zolang het niet in de wet is vastgelegd moet het aan de budgethouder duidelijk worden gemaakt dat het bijstellen van het Wlz-budget een keuze is. Het mag dus alleen in afstemming met, en met instemming van de budgethouder gedaan worden.
- Er zal vooraf met de budgethouder/ vertegenwoordiger afgestemd moeten worden wat de budgethouder nodig heeft om de totale zorgvraag in te vullen. Er moet hierbij ook rekening worden gehouden met periodes dat het iets slechter gaat en er dus extra zorg nodig is.
- Er moet binnen het Maatwerk pgb-budget altijd een extra budget zitten van 10% voor onvoorziene kosten.
- Het mag geen extra administratieve lasten voor de budgethouder/ vertegenwoordiger met zich meebrengen.
- Het moet mogelijk zijn het Maatwerk pgb-budget op elk moment op te kunnen hogen als de situatie hierom vraagt. Dit moet een eenvoudig en laagdrempelig proces zijn. Er moet niet weer een volledige aanvraagprocedure worden doorlopen, met een besluit waar weken of maanden op moet worden gewacht. En budgethouders met een Maatwerk pgb-budget moeten op de hoogte zijn van de mogelijkheid deze ophoging aan te kunnen vragen.
In de voorjaarsnota 2023 wordt ook gesproken over de inkomensafhankelijke eigen bijdrage binnen de Wmo. Meer informatie hierover vind je op de website van Ieder(In): Maatregelen Voorjaarsnota leiden tot nog meer stapeling van zorgkosten – Iederin
Download hier de Voorjaarsnota 2023:
Voorjaarsnota 2023 | Tweede Kamer der Staten-Generaal
