Op 20 december 2024 stuurde staatssecretaris Vicky Maeijer een Stand van zakenbrief naar de Tweede Kamer. Hierin staan de plannen die zij heeft rond het pgb. Hieronder geven wij onze reactie op deze plannen.
Vereenvoudiging
De staatssecretaris wil het persoonsgebonden budget vereenvoudigen. In de brief aan de kamer schrijft zij hierover: ‘Dat is geen gemakkelijke opgave, omdat pgb’s niet in één wet geregeld zijn, maar in vier verschillende die allemaal anders georganiseerd zijn.’
Per Saldo is blij dat de staatssecretaris nu echt werk wil gaan maken van de vereenvoudiging van het pgb. Wij hebben de complexiteit ook in gesprekken en werkbezoeken met de staatssecretaris besproken en we hebben de afspraak gemaakt om voorstellen te doen om de regelgeving en uitvoering te vereenvoudigen.
De staatssecretaris beperkt zich in haar acties vooralsnog tot een aantal thema’s die het werken met een pgb kunnen vereenvoudigen:
- Informele Zorg in het sociaal domein
- Werkgeverschap
- Het ‘van-het-kastje-naar-de-muur’ gevoel wegnemen
Informele Zorg in het sociaal domein
Uit de werkbezoeken die VWS, Per Saldo en de VNG hebben georganiseerd met 30 gemeenten, blijkt dat het begrip ‘informele zorg’ in het pgb voor veel gemeenten onduidelijk is.
In de Wmo en de Jeugdwet bestaat de groep informele zorgverleners eigenlijk uit twee groepen die van elkaar verschillen: de beroepsmatige zorgverleners die niet aan de opleidingscriteria van het formele (hogere) tarief voldoen en niet-beroepsmatige zorgverleners uit het eigen netwerk van de budgethouder. Beide groepen ontvangen uit het pgb het zogenaamde informele tarief.
Twee uitspraken van de Centrale Raad van Beroep verplichten gemeenten om álle informele zorgverleners te belonen volgens de CAO-VVT. Dit is een eerste stap om de zorgverlener beter te belonen.
De staatssecretaris kan zich vinden in een tariefverhoging voor zorgverleners met een zorgopleiding en/of praktijkervaring, maar niet voor zorgverleners uit het sociaal netwerk van de budgethouder. Ze wil het gemeenten mogelijk maken om onderscheid te maken tussen deze twee groepen en dus een nieuw tarief te introduceren, tussen het formele en het informele tarief in. Dit zal er toe leiden dat zorgverleners met bepaalde diploma’s en/of praktijkervaring een betere beloning krijgen, waardoor budgethouders deze makkelijker kunnen inhuren.
Per Saldo vindt dit een goed idee. We blijven wel bij de staatssecretaris benadrukken dat een naaste er niet altijd voor kiest om minder of niet buitenshuis te werken en dat ook een naaste een marktconforme beloning verdient voor de zorg die diegene levert. En wij vinden dat het nieuwe tarief ook moet worden ingevoerd binnen de Wlz en de Zvw. De staatssecretaris gaat dit onderzoeken.
Verder pleiten we voor een oplossing voor het ontbreken van een financieel vangnet voor naasten die vaak lange tijd zorg verlenen. Wanneer de zorg stopt, valt de vergoeding uit het pgb weg en heeft de naaste zorgverlener geen recht op compensatie uit bijvoorbeeld de WW of de WIA/WGA. Dit geldt voor alle familieovereenkomsten uit alle wetten, dus niet enkel het sociaal domein.
Verantwoordingsvrij Basisbudget
Uit onderzoek blijkt dat er binnen de Jeugdwet en de Wmo veel budgethouders zijn met hele lage budgetten, waarmee met name informele zorgverleners worden ingekocht. Het is de vraag of de baten in deze situaties opwegen tegen de administratieve lasten. Geïnspireerd door landen om ons heen onderzoekt staatssecretaris Maeijer of het mogelijk is om in deze situaties een vast verantwoordingsvrij basisbudget te verstrekken.
Het Basisondersteuningsbudget (BOB) – bekend als het zorgbudget voor mensen met een handicap – bestaat uit een maandelijkse onbelaste toelage. Dit budget is bedoeld voor personen met een vastgestelde ondersteuningsbehoefte.
Per Saldo heeft al meerdere malen aan het ministerie voorgesteld om dit ook in Nederland in te voeren, voor mensen met een levenslange, levensbrede hulpvraag. Het verstrekken van een vaste vergoeding zou voor zowel de budgethouder als de verstrekker veel administratieve lasten wegnemen.
Werkgeverschap
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) ondersteunt al bij een aantal belangrijke werkgeverstaken, maar de uiteindelijke verantwoordelijkheid ligt bij de budgethouder. Omdat de belangen van de budgethouder als werkgever vaak schuren met de belangen van de zorgverlener als werknemer is dit geen eenvoudige taak.
Om dit knelpunt aan te pakken, verzamelt de staatssecretaris de komende tijd ideeën en oplossingsrichtingen van partijen uit de pgb-keten, om vervolgens te onderzoeken of deze oplossingen juridisch haalbaar zijn en in de financiële kaders passen. De staatssecretaris acht het vinden van oplossingen van belang, omdat er een wetswijziging op stapel staat vanwege het afschaffen van de Regeling Dienstverlening aan Huis. Hierdoor zal naar verwachting het aantal volwaardige arbeidsovereenkomsten in het pgb flink toenemen. Per Saldo heeft dit al meerdere malen aangekaart en ideeën hierover gedeeld met het ministerie en andere partijen.
Verder merkt Per Saldo dat budgethouders zich niet alleen in hun werkgeverschap voor lastige taken gesteld zien, ook als opdrachtgever loopt de budgethouder risico in het uitvoeren van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA).
Per Saldo pleit voor een out-of-the-box oplossing, die het voor budgethouders en zorgverleners mogelijk maakt om het beste van twee wetten te benutten: de zekerheden van de arbeidsovereenkomst en de flexibiliteit van het ondernemerschap.

Het ‘van-het-kastje-naar-de-muur’ gevoel wegnemen
Voor budgethouders is het vaak onduidelijk bij welk loket ze moeten aankloppen wanneer ze zorg en ondersteuning moeten regelen of andere voorzieningen die ze vanwege hun levenslange en levensbrede beperking nodig hebben. Om inzicht te krijgen in de knelpunten voor deze budgethouders, is de staatssecretaris gestart met een brede inventarisatie. Tot deze inventarisatie is besloten, omdat een aantal ervaringsdeskundigen, waaronder de directeur van Per Saldo, dit meerdere malen heeft aangekaart bij voormalig zorgminister Conny Helder. De opbrengst van dit onderzoek gaat staatssecretaris Maeijer – binnen de context van het VN-verdrag Handicap 2040 – gebruiken om verbeter- en versterkingspunten op te stellen.
Per Saldo pleit voor één loket, waar mensen terecht kunnen met al hun hulpvragen of dit nu gaat om zorg/ondersteuning, werk, onderwijs, vrije tijd, mobiliteit of wonen. En dat dit ene loket bekijkt onder welke regelgeving de hulpvraag valt en vervolgens de toekenning of goedkeuring daarvan regelt. Het ultieme doel van Per Saldo is het integraal pgb: één toekenning van één flexibel budget, door één loket. Een integraal pgb is een bundeling van budgetten vanuit meerdere zorgwetten of levensdomeinen, zoals werk, onderwijs en vrije tijd voor één persoon, of meerdere personen uit één gezin/huishouden.
Lees meer
In het tweede deel van haar brief aan de kamer gaat staatssecretaris Maeijer in op behaalde resultaten. In onze uitgebreide reactie op de Stand van zakenbrief pgb lees je ook onze reactie op een aantal van deze onderwerpen. Verder reageren we hierin op een aantal zaken rond wooninitiatieven.