Ben je pgb-vaardig?

• 1. Zorg en ondersteuning inkopen (heeft betrekking op punten 1, 2, 4, 5 en 6)

  Koop je zorg en ondersteuning in met een pgb? Dan is het belangrijk dat je een goed beeld hebt van welke zorg je precies nodig hebt. Kijk daarom van tevoren welke mogelijkheden er zijn.

  Je hebt niet alleen inzicht in je zorgvraag en -behoefte, je kunt dit ook verwoorden. Je kunt duidelijk beargumenteren waarom je juist die zorg en ondersteuning wilt inkopen met een pgb. En waarom je zorg in natura niet passend vindt.

  Niet álle zorg kan met een pgb worden ingekocht. Het is belangrijk dat je de afspraken hierover zelf kunt achterhalen.

  Wanneer jouw zorg en ondersteuning kan worden ingekocht vanuit een pgb, dan is het regelen van de zorgverlening de volgende stap. Welke zorg wil je inkopen? Wie komt de zorg verlenen, voor hoeveel uur en tegen welk tarief? Ook dit organiseer je zelf. Je bent dus in staat om zelfstandig te handelen.

  Met een pgb bepaal je de zorginkoop en wie de zorg verleent. Dit betekent dat je zorgvuldig keuzes voor jezelf maakt.

  Beheer je het pgb voor iemand anders? Dan zijn deze keuzes in het belang van de budgethouder.

• 2. Actief communiceren (heeft betrekking op punten 4, 6, 8, 9)

  Als je een pgb hebt, krijg je te maken met veel verschillende partijen. Zoals organisaties die een pgb verstrekken, zorgverleners en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Wees in je communicatie assertief en proactief.

  Zo beantwoord je brieven op tijd en maak je afspraken met zorgverleners en legt je deze vast.

  Wanneer er wijzigingen in je (zorg-)situatie zijn, weet je welke wijzigingen u wel en niet aan welke instantie moet doorgeven.

  Je trekt op tijd aan de bel bij de verstrekker (uw gemeente, zorgkantoor of zorgverzekeraar) als je zorgsituatie verandert. Dit geldt ook voor verhuizingen of een (langdurig) verblijf
  in het ziekenhuis of in het buitenland. Dit geef je ook door aan de verstrekker of de SVB.

  Verandert er iets in een zorgovereenkomst? Dan geef je dit altijd door aan de betreffende instantie.

• 3. Administratie bijhouden (heeft betrekking op punten 2, 3, 6)

  Wanneer je gaat werken met een pgb krijg je te maken met verschillende personele, juridische en financiële zaken. Je houdt daarom een overzichtelijke pgb-administratie bij.

  Zo berg je de administratie bijvoorbeeld op in mappen, digitaal of op papier. Een overzichtelijke pgb-administratie is niet alleen handig voor jezelf. Je hebt de administratie ook nodig als de verstrekker daarom vraagt.

  Je doorloopt meerdere stappen bij een pgb. Daarom is het belangrijk dat je formulieren kunt lezen en begrijpen.

  En dat je deze goed en volledig invult. Denk daarbij aan aanvraagformulieren of zorgovereenkomsten.

  Je bent daarnaast ook in staat om een budgetplan of een zorg- en ondersteuningsplan op te stellen.

  Heb je hulp nodig bij deze stappen? Schakel deze hulp dan zelf op tijd in.

  Verder verwachten verstrekkers van je dat je goed op de hoogte bent van de rechten en plichten die horen bij een pgb.

  Of dat je deze gemakkelijk (online) weet te vinden. Het is daarom handig als je basale digitale vaardigheden hebt: omgaan met een computer, websites bezoeken en e-mailen.

• 4. Zorgverleners kiezen en coördineren (heeft betrekking op punten 5, 6, 7, 8)

  Je bent met een pgb zelf verantwoordelijk voor het inkopen van zorg. Hiervoor neem je zorgverleners in dienst.

  Op basis van de zorgbehoefte, vind en selecteer je passende zorgverleners.

  De afspraken met zorgverleners leg je vast in zorgovereenkomsten. Daarnaast is het belangrijk dat je kunt beoordelen en beargumenteren of de geleverde zorg van goede kwaliteit is.

  Waar nodig, stuur je bij of grijp je in.

  Je coördineert de inzet van je zorgverleners zodat de zorg door kan gaan. Ook bij verlof en ziekte.

  Je kunt garanderen dat er altijd een veilige situatie met alle nodige zorg is. Is een van je zorgverleners ziek, gaat iemand met (zwangerschaps-)verlof of eindigt de overeenkomst? Zorg dan dat er goede afspraken over worden gemaakt en vastgelegd, bijvoorbeeld over vervangende zorg.

  Je let erop dat je zorgverleners of mantelzorgers niet overbelast raken. Je controleert tussendoor of alles volgens afspraak verloopt. Bijvoorbeeld of de zorgverlener genoeg uren maakt. Omgekeerd kun je  laten zien dat je de zorg inkoopt waarvoor je het geld gekregen hebt.

• 5. Werk- of opdrachtgever zijn (heeft betrekking op punten 2, 6, 9, 10)

  Als je een pgb hebt, ben je automatisch werk- of opdrachtgever van een zorgverlener. Daarom is het belangrijk dat je genoeg basiskennis en vaardigheden hebt die hierbij horen.

  Zo weet je welke verplichtingen horen bij het type zorgovereenkomst dat je gebruikt.

  Je bent niet alleen verantwoordelijk voor het aansturen en beoordelen van de zorgverleners. Maar ook voor een veilige en vertrouwde werkomgeving.

  Ook juridische en arbeidsrechtelijke zaken horen bij het pgb-beheer en je rol als werk- of opdrachtgever. Denk aan vragen over ontslag, bezwaar maken bij betrokken instanties of aansprakelijkheidsvraagstukken.

  Weet je hier niet genoeg van? Dan kun je informatie hierover zelf vinden of je laat je adviseren.

• 6. Verantwoording afleggen (heeft betrekking op punten 3 en 6)

  Je bent in staat om pgb-declaraties in te vullen en te controleren.

  Ook dien je ze op tijd in bij de SVB of je zorgverzekeraar.

  Het geld dat je uitgeeft uit je budget, moet je kunnen verantwoorden. Zo zorg je ervoor dat zorgverleners op tijd betaald worden.

  Je beschikt over een actueel overzicht van alle gewerkte uren van de zorgverleners en de bestedingen. Dit geeft je ook inzicht in het beschikbare budget.

  Zo zorg je ervoor dat er gedurende het jaar voldoende budget is om je zorg in te kopen.

Onze toelichting op de 10 punten

• 1. Een goed overzicht van je eigen situatie houden. Je overziet je eigen situatie, dan wel die van de zorgvrager, en je hebt een duidelijk beeld van de zorgvraag.

  Wij vinden het enorm belangrijk dat je bewust kiest voor een pgb. Niet omdat je min of meer genoodzaakt bent om een pgb te nemen omdat bijvoorbeeld de zorgaanbieder met een pgb werkt. Met een pgb kies je  bewust voor eigen regie. Je koopt zelf de zorg in die je nodig hebt. Voorwaarde is daarom, dat je goed weet wát er nodig is voor jou of degene die je vertegenwoordigt.

  Mocht je daar vragen over hebben, dan kun je advies vragen aan bijvoorbeeld je behandelaar, arts, een andere professional. Ook een naaste of goede vriend kan je adviseren. Anderen raadplegen kan altijd, daarna vul jij de zorg en ondersteuning in naar eigen goeddunken.

  Gaat je voorkeur ernaar uit dat een organisatie de zorg en ondersteuning voor jou organiseert, dan ben je wellicht beter af met ‘zorg in natura’.

  Lees hierover meer op onze website. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 2. Weten welke regels er horen bij een pgb. Je bent op de hoogte van de regels en verplichtingen die horen bij het pgb, of je weet die zelf bij de desbetreffende instanties (online) te vinden.

  Afhankelijk van je vraag krijg je een pgb vanuit een bepaalde wet. Er zijn 4 wetten met elk hun eigen regeling.

  Lees hierover meer op onze website. Of bekijk de online minicursus Pgb in 4 wetten. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 3. Een overzichtelijke pgb-administratie bijhouden. Je bent in staat om een overzichtelijke pgb-administratie bij te houden, waardoor je inzicht hebt in de bestedingen van het pgb.

  In 2021 maken al veel budgethouders gebruik van een nieuw systeem: het PGB Portaal. Veel budgethouders vanuit de Wlz/zorgkantoren werken hier al mee, stapsgewijs worden er steeds meer toegelaten. Het is de bedoeling dat alle budgethouders, ook die van gemeente (Wmo en Jeugdwet) en zorgverzekeraars (Zvw) hiervan gebruik gaan maken. Het is een systeem met groot gebruikersgemak, met minder handelingen en meer grip en overzicht. Totdat iedereen hiervan gebruik kan maken, is er nog het zogenoemde ‘trekkingsrecht’, dat via de SVB verloopt.

  Lees hierover meer op onze website. Of volg de cursus Hoe beheer ik een pgb? Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 4. Communiceren met de gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor, de SVB en zorgverleners. Je bent voldoende vaardig om te communiceren met de gemeente, zorgverzekeraar of het zorgkantoor, de SVB en zorgverleners.

  Hierbij zijn de vorige punten van belang. Dat je weet wat een pgb is, wat er van je verwacht wordt, Dat je weet welke zorg je nodig hebt en je dit goed kunt organiseren. Als je dit zelf niet kunt overbrengen – bijvoorbeeld als je een verstandelijke beperking hebt – dan kun je je laten vertegenwoordigen.

  Lees hierover meer op onze website. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 5. Zelfstandig handelen en zelf voor zorgverleners kiezen.

  Je bent in staat om zelfstandig te handelen en onafhankelijk voor een zorgverlener te kiezen. Dit vloeit voort uit het voorgaande. Lees hierover meer op onze website. Of volg de cursus Werk- of opdrachtgever zijn, hoe doe ik dat?

  Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 6. Zelf afspraken maken en deze afspraken bijhouden. En je hieraan houden. Je bent in staat om afspraken te maken en vast te leggen, en om dit te verantwoorden aan verstrekkers van het pgb.

  Je hebt als budgethouder niet alleen de rol van zorgvrager, maar je bent ook werk- of opdrachtgever. Wees je daarvan goed bewust. Het is een rol die je je eigen moet maken. Wij ondersteunen je hierbij.

  Lees hierover meer op onze website. Of volg de cursus Hulp vinden én houden. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 7. Beoordelen of de zorg uit het pgb bij je past. Je kunt beoordelen en beargumenteren of de geleverde zorg passend en kwalitatief goed is.

  Juist vanwege je eigen regie zal je zorg inkopen die bij je past en waar je tevreden over bent. Als budgethouder koop je uiteraard geen slechte zorg in. Maar je moet wel kunnen vertellen waarom. Uit algemene omschrijvingen, medische indicaties of diagnoses kan de verstrekker niets opmaken. Vertel daarom in je eigen woorden welke zorg of ondersteuning je nodig hebt en waarom dit voor jou voldoet.

  Lees hierover meer op onze website. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 8. Zelf de zorg regelen met 1 of meer zorgverleners. Je kunt de inzet van zorgverleners coördineren, waardoor de zorg door kan gaan, ook bij verlof en ziekte.

  Dit punt valt onder goed werkgeverschap.

  Lees hierover meer op onze website. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 9. Zorgen dat de zorgverleners die voor je werken weten wat ze moeten doen. Je bent in staat om als werk- of opdrachtgever de zorgverleners aan te sturen en aan te spreken op hun functioneren.

  Dit punt valt onder goed werkgeverschap.

  Lees hierover meer op onze website. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.

• 10. Weten wat je moet doen als werkgever of opdrachtgever van een zorgverlener. Je hebt voldoende (juridische) kennis over het werk- of opdrachtgeverschap, of weet deze kennis te vinden.

  Dit punt valt onder goed werkgeverschap.

  Lees hierover meer op onze website. Wat juridische kennis betreft, lees er hier meer over. Vragen? Bel of mail onze advieslijn.