Het Bouwbesluit

In het Bouwbesluit staan de eisen waar alle woningen in Nederland aan moeten voldoen. Het zijn de minimumeisen voor een veilige, gezonde, bruikbare, energiezuinige en milieuvriendelijke woning. Die regels en eisen gelden ook voor de woningen van ouder- en wooninitiatieven.

Het Bouwbesluit stelt eisen aan allerlei onderdelen van de woning:

• casco en de gehele woning
• gevel en dak
• hal en trap
• woonkamer
• keuken
• toilet
• meterkast
• overloop en zoldertrap
• slaapkamer
• badkamer
• zolder, voor zover geen slaapkamer
• berging
• tuin

Bij bouwtechnische eisen kun je denken aan de afmetingen van ruimtes en doorgangen. Aan de sterkte van de constructie, brandwering en rookontwikkeling, vluchtroutes, geluidswering en vochtwering. Maar ook aan zaken als energiezuinigheid, daglicht en waterafvoer.

Verschil tussen nieuwbouw en bestaande bouw

De regels voor nieuwbouw zijn uitgebreider dan de regels voor bestaande bouw, bijvoorbeeld als het gaat om:

• inbraakbeveiliging
• geluidswering
• bereikbaarheid en toegankelijkheid
• energiezuinigheid en milieu

Gelden de eisen uit het Bouwbesluit voor alle ruimtes?

Niet altijd. Sommige eisen gelden alleen voor bepaalde ruimtes. In de Handreiking Bouwbesluit lees je welke eisen gelden voor welke ruimte bij:

• nieuwbouw (hoofdstuk 3)
• bestaande bouw (hoofdstuk 4)
• verbouwing (hoofdstuk 5)

Welke eisen gelden bij een verbouwing?

De eisen voor verbouwing gelden alleen voor de ruimtes die verbouwd worden. De rest van de woning hoeft alleen te voldoen aan de eisen voor bestaande bouw.

Dat is handig om te weten als je bijvoorbeeld een aantal ruimtes in een kleinschalig initiatief rolstoeltoegankelijk wilt maken. Of als je de gezamenlijke ruimte wilt vergroten door enkele kamers samen te voegen.

Maakt het uit wie de opdrachtgever is?

Ja. Voor een projectontwikkelaar gelden strengere eisen dan voor particulieren die zelf een woning bouwen (particulier opdrachtgeverschap).

Vaak zal bij een nieuwbouw-initiatief een projectontwikkelaar zijn betrokken. Dan gelden alle eisen uit het Bouwbesluit voor nieuwbouwwoningen. Maar als een stichting de opdrachtgever is, dan zijn de eisen minder streng. Bijvoorbeeld als een groep ouders een stichting opricht en zelf een woning neerzet. De stichting is dan verantwoordelijk voor de grond, het ontwerp en de bouw. De stichting is daarna eigenaar van de woning.

Bepaalt het Bouwbesluit ook hóé je aan de eisen moet voldoen?

Nee. De eisen in het Bouwbesluit zijn geformuleerd als resultaten (resultaateisen). In het Bouwbesluit staan bijvoorbeeld eisen over de hoeveelheid daglicht per ruimte. Maar hoe je dat bereikt, staat niet in het Bouwbesluit.

Wanneer gelden er aanvullende eisen?

In het Bouwbesluit staan de minimumeisen waar een woning aan moet voldoen. Zo moeten rolstoelgebruikers nieuwbouwwoningen zelfstandig in kunnen. Dat is de minimumeis. De woning hoeft bijvoorbeeld geen rolstoeltoegankelijk toilet te hebben.

De technische eisen van het Bouwbesluit zijn afhankelijk van het gebruik van het gebouw. Het Bouwbesluit noemt dat de gebruiksfunctie. Is de gebruiksfunctie van jullie initiatief de gezondheidszorgfunctie? Dan gelden aanvullende eisen. Bewoners moeten bijvoorbeeld zelfstandig naar het toilet kunnen en zelfstandig de badkamer en slaapkamer kunnen gebruiken. Een architect kan je daar meer over vertellen.

De overheid werkt aan een nieuwe wet

Het Bouwbesluit 2012 is gebaseerd op de Woningwet. De overheid werkt aan een nieuwe wet: de Omgevingswet. Die gaat waarschijnlijk in 2022 in. Het huidige Bouwbesluit wordt vervangen door een nieuw besluit met nieuwe regels, het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Meer weten?

In de Handreiking Bouwbesluit van de overheid kun je lezen welke eisen gelden voor jullie initiatief.