Ouderinitiatief met een pgb

Veel ouders zetten zelf een ouderinitiatief op. Zo kunnen ze hun eigen visie op zorg en wonen realiseren. Ouders zoeken zelf een woning. Ze kopen de zorg in met het persoonsgebonden budget (pgb) van hun kind.

Kenmerken van een ouderinitiatief zijn: een huiselijke sfeer, inspraak van bewoners en ouders, persoonlijke aandacht, veel keuzevrijheid in de zorg, flexibiliteit en maatwerk, aandacht voor ontwikkeling van bewoners, betrokkenheid van het (bestaande) sociale netwerk en meedoen in de samenleving.

De groepen zijn meestal kleiner dan bij andere woonvormen. Een kleinschalig initiatief telt minimaal 3 bewoners, en maximaal 26. Bij de meeste ouderinitiatieven gaat het om 10 tot 12 bewoners.

Bewoners hebben altijd een pgb. Er zijn zowel Wlz- als Wmo-ouderinitiatieven en combinaties van beide. Een enkele keer hebben bewoners een indicatie op grond van de Zorgverzekeringswet (Zvw).

Kenmerken en kwaliteit van zorg

Bij de inkoop van de zorg is er ruimte voor individuele keuzes en maatwerk. De zogenaamde basiszorg of collectieve zorg kopen de ouders gezamenlijk in. Denk aan nachtzorg, gezamenlijke maaltijden en activiteiten, en momenten waarop er collectief toezicht is. Dat kan via grotere of kleinere zorgaanbieders, maar het initiatief kan ook zelf zorgverleners in dienst hebben. Over het algemeen zijn er meer medewerkers ‘op de groep’ doordat de overheadkosten relatief laag zijn.

Daarnaast kopen bewoners met hun pgb individuele zorg in zoals individuele begeleiding of dagbesteding. Het initiatief beslist of bewoners die zorg inkopen bij een vaste zorgaanbieder of dat bewoners (ook) eigen zorgverleners kunnen inhuren. Daarmee is het maatwerk in de zorg maximaal. Maar soms is het efficiënter om 1 zorgaanbieder in te huren voor zowel de collectieve als de individuele zorg. Kleinere zorgaanbieders kunnen niet altijd de specialistische zorg bieden die soms nodig is. En dan moet je voor de individuele zorg zelf zorgverleners inhuren.

De ouders kiezen samen de zorgaanbieder voor de basiszorg. Ze kunnen die ook weer opzeggen. Dat is voor veel ouders een belangrijke reden om te kiezen voor een ouderinitiatief. Want ben je niet tevreden over een zorgaanbieder? Dan kun je altijd op zoek gaan naar een andere.

Bewoners moeten samen de basiszorg inkopen om het zorgteam optimaal te kunnen inzetten. Dus zegt een bewoner de zorg op? Dan moet hij meestal ook verhuizen.

Eigen regie en financiële transparantie

In een ouderinitiatief hebben ouders veel invloed, zowel in de opstartfase als daarna. Bijvoorbeeld op de keuze voor zorgaanbieder of zorgverleners. De ouders zijn vaak ook betrokken bij de selectieprocedure van medewerkers. Verder hebben ze invloed op de werkwijze en houding van medewerkers, en de cultuur in het initiatief. Er is veel rechtstreeks contact tussen medewerkers en ouders.

De inspraak loopt voor een deel via het bestuur van het initiatief. Daar kunnen alle ouders in zitten, of alleen enkele vertegenwoordigers van de ouders met daarnaast onafhankelijke bestuursleden. Of er is een onafhankelijk bestuur met 1 bestuurslid dat de ouders vertegenwoordigt.

De meeste ouderinitiatieven overleggen een paar keer per jaar met het bestuur. Daardoor kan het bestuur bij besluiten de wensen en keuzes van ouders meenemen.

De financiële transparantie bij de kosten voor zorg, wonen en levensonderhoud is meestal groot. Ouders willen weten tegen welk tarief of budget ze de zorg inkopen en welke uren daaraan gekoppeld zijn.

Bewoners huren hun woonruimte van een woningcorporatie of van het initiatief. De huur- en servicekosten worden altijd uitgesplitst, zodat je precies weet waarvoor je betaalt.

Betrokkenheid en inzet van ouders

Bij ouderinitiatieven spelen de ouders een grote rol. Zij moeten een ondernemende houding hebben en doorzettingsvermogen. Naast de initiatiefnemers heb je ouders nodig die deeltaken uitvoeren. Dat kost tijd en energie.

Als ouders moet je je dat goed realiseren en je afvragen: wil en kan je dat? Zorg dat je goed weet wat er nodig is om een initiatief te realiseren. Welke taken zijn er en wie gaan die uitvoeren? Welke vaardigheden vragen die? Voor sommige taken moet je misschien deskundigen van buitenaf inschakelen.

Ook als het ouderinitiatief is gerealiseerd, blijven ouders betrokken bij het leven en de zorg van hun kind. Bijvoorbeeld als bestuurslid of door activiteiten te organiseren. Ouders bespreken regelmatig met elkaar, met het bestuur en de zorgverleners de gang van zaken in het initiatief.