Per saldo: ‘Wij willen graag één loket voor het pgb’

Gepubliceerd op 30 oktober 2025, op Zorgvisie.nl – Carina van Aartsen

Eén loket voor alle soorten pgb’s. Dat zou een hele mooie ontwikkeling zijn.

Directeur-bestuurder van Per Saldo, Hadewych Cliteur: “Budgethouders hebben in toenemende mate te maken met regeldruk en administratieve lasten. Dat gaat ten koste van hun kostbare tijd en energie en heeft hierdoor een negatieve invloed op de kwaliteit van leven.”

Vier zorgwetten

Binnen elke zorgwet kun je zorg via een pgb afnemen: de Zorgverzekeringswet, Wet langdurige zorg, de Wmo of de Jeugdwet. Sommige budgethouders hebben zelfs zorg nodig uit meerdere wetten en hebben daardoor meerdere pgb’s. Cliteur: “Elke wet heeft zijn eigen toegangsloket en zijn eigen regeling, uitvoering en voorwaarden hoe je dingen moet indienen, aanvragen en verantwoorden. Ook verschilt bijvoorbeeld de totstandkoming van tarieven per wet en vaak nog binnen een wet omdat verstrekkers beleidsvrijheid hebben om tarieven vast te kunnen stellen. Het zou het zoveel gemakkelijker maken voor budgethouders als er meer uniformiteit zou zijn in de uitvoering en er één loket was, dat toegang biedt tot welke hulpvraag je ook maar hebt, levenslang en levensbreed.”

Eén pgb-loket

Bij dat ene loket kijkt men dan integraal naar alle zorg-, ondersteunings-, en voorzieningsaanvragen en bepaalt men de verantwoordelijke zorgdomeinen. Vervolgens wordt de toekenning en beschikking door de juiste financier geregeld. Cliteur: “En er is nog een voordeel: één loket zal in veel gevallen tot een doelmatigere inzet van zorggeld leiden omdat het transparanter wordt welke verstrekker de zorg- en ondersteuningsvragen invult.”

Keuzevrijheid

Keuzevrijheid is voor Per Saldo een belangrijk uitgangspunt. Na de indicatiestelling hoort iemand  de keuze te krijgen voor zorg in natura of zorg via een pgb. In de praktijk is dat niet altijd zo. Cliteur: “We zien aan de ene kant dat mensen willen kiezen voor een pgb en dat die keuze vervolgens wordt ontmoedigd. Aan de andere kant zien we dat mensen die kiezen voor zorg in natura een pgb wordt ‘opgedrongen’ omdat passende zorg in natura niet beschikbaar is. Met als gevolg dat deze groep wordt belast met taken die zij niet willen of kunnen uitvoeren. Daar hebben wij moeite mee.”

Steeds complexere wetgeving

Er is regelgeving vanuit het arbeidsrecht die voor budgethouders problemen geven omdat naleving van die regels niet strookt met de zorgwetgeving. Dit probleem groeit in rap tempo omdat er ook nieuwe wetgeving in voorbereiding is die voor budgethouders problemen gaat geven, ook voor budgethouders die zzp-ers inhuren. Ten eerste de opheffing van de regeling dienstverlening aan huis, waardoor budgethouders werkgeverslasten moeten gaan betalen. Pgb-houders kunnen in financiële problemen raken omdat de pgb’s niet standaard worden opgehoogd. Bij de Wmo en de Jeugdwet moeten budgethouders met hun gemeente in gesprek gaan voor compensatie. Het laatste nieuws is dat er extra geld komt voor gemeenten dat wordt toegevoegd aan het Gemeentefonds.

Budgethouders zitten klem

Cliteur: “Wat de situatie onzeker maakt voor pgb-houders is dat dit geld niet is geoormerkt.” In de Wlz is een compensatieregeling afgesproken voor twee jaar. Wat er daarna gebeurt, is nog niet duidelijk. In de Zvw zitten de pgb-houders helemaal klem, want er komt geen geld bij, vertelt Cliteur: “Eigenlijk is de boodschap: ‘Red u er maar mee. Of ga maar onderhandelen met je zorgverleners en verlaag het uurloon met twintig procent.’ Maar dat doet geen recht aan de uitspraak van de Centrale raad van beroep, die juist ging over gelijke rechten, goed werkgeverschap en niet discrimineren.”

Schijnzelfstandigheid?

De aanscherping van de controle op de wetgeving rondom zzp-ers en schijnzelfstandigheid blijft voor vraagtekens zorgen. Heel veel budgethouders werken met zzp-ers. De opdrachtgever bepaalt hoe het werk wordt verricht of wat de werktijden zijn. Dit is volgens de Belastingdienst al een kenmerk van loondienst en juist bij uitstek de situatie waarin een pgb-houder zich bevindt. Betekent dit dus dat er sprake is van schijnzelfstandigheid? Helaas geeft de brief van juli van Sociale Zaken en Werkgelegenheid daar geen duidelijkheid over en dat geeft onrust bij budgethouders.

Dan is er ook nog de wet meer zekerheid flexwerkers die er aan komt. Cliteur: “We gaan stoppen met nul-urencontracten. Dit betekent dat pgb-houders een contract voor een paar uur moeten geven. Stel dat de budgethouder ziek wordt of het zorgmoment om andere redenen niet door kan gaan, dan moet de zorgverlener wel worden uitbetaald. Dus de budgethouder moet in feite betalen voor niet geleverde zorg. Dat is in strijd met de pgb-regeling. Hoe gaan we dat doen?”

Jaarlijkse indicaties

Per Saldo ijvert al tijden voor langere indicaties. Cliteur: ”Jaarlijkse indicaties vormen zowel een enorme tijdverspilling als een onnodige emotionele belasting. Het betekent namelijk dat mensen met een levenslange beperking steeds opnieuw moeten aantonen dat ze een heleboel niet meer kunnen. Het komt echt voor dat aan iemand met een dwarslaesie wordt gevraagd ‘Kunt u echt geen vijf stappen lopen?’. Of dat mensen die blind zijn dat elk jaar weer moeten bewijzen.”

Gesteggel over geld

Toch vinden er volop herindicaties plaats. Bijvoorbeeld bij gemeenten die daarmee controle denken te kunnen houden op de pgb’s. Niet alleen op de hoeveelheid zorg en het budget, maar ook op de omvang van de zorg. Geregeld wordt er gesteggeld over de vraag of het pgb uit bijvoorbeeld de Zvw moet komen of toch beter uit de Wmo. Wat uiteindelijk neer komt op wie de verstrekker is van het pgb-geld. Cliteur: “Iedere keer die afweging, terwijl iemand het jaar daarvoor precies dezelfde discussie heeft doorlopen met precies dezelfde uitkomst. Het vertrouwen moet terug: als iemand aantoonbaar een beperking heeft waar hij niet beter van wordt, ga hem dan niet pesten door steeds weer te vragen of hij niet toch iets meer kan.”

De politieke voortekenen lijken enigszins rooskleurig. Tijdens een verkiezingsdebat over het pgb, op 15 oktober, gaven de meeste van de tien aanwezige politieke partijen aan voorstander te zijn van langere indicaties maar ook van het terugdringen van administratieve lasten en vereenvoudiging van het systeem. Cliteur: “Dat is al een beetje winst.”

Bron: Per saldo: ‘Wij willen graag één loket voor het pgb’ – Zorgvisie